d ordt~in~beeld

de Geschiedenis van Dordrecht in beeld
Oudste Stad van Holland

Traject 10
Van Engelenburgerbrug naar Grote Kerk


home

alle trajecten

tijdbalk

Na de Engelenburgerbrug gaan we direct rechtsaf en lopen over de Korte Engelenburgerkade richting de rivier. Opnieuw valt ons het groen op waarmee Dordrecht destijds toch rijkelijk was bedeeld. We zien in de verte de nu nog steeds bestaande poort: de Catharinapoort. In 1652 gaf deze na het graven van de Engelenburgerhaven - nu Maartensgat- toegang tot de Hooikade. Gebouwd na de Reformatie is het niet aan te nemen dat de poort vernoemd is naar een roomse heilige. Volgens de dordtse geschiedschrijver J.L. van Dalen is de poort wellicht vernoemd naar de dochter of echtgenote van de aannemer.


Uitgever:
J.v.d.Weg

We zijn nog bij de Catharinapoort. Bij de personen afgebeeld op deze ansichtkaart valt ons op dat iedereen iets op het hoofd draagt. De kaart dateert uit 1930. In die tijd droegen de heren bijna altijd een pet of hoed. Zeker bij de mannen was de wijze van hoofdbedekking toch een statussymbool. De arbeiders droegen een pet en de bazen een hoed. De dames beschikten blijkbaar soms over een nog groter hoofddeksel. In een eeuw verandert er toch veel in het modebeeld. Afgezien bij de kerkgang op zondag is alleen bij prinsjesdag het dragen van hoeden nog gebruikelijk. De vraag komt bij ons op: Hoe kijken dordtenaren over 100 jaar naar de foto's waar wij nu op staan?


Uitgever:
P.W.v.d.Weg

De poort is te bijzonder om ook niet even aan de andere kant te bekijken. We kunnen tegemwoordig gelukkig nog steeds van dit monument genieten. Niet dat de poort zo bijzonder fraai is als de Groothoofdspoort maar het feit dat hij er nog steeds staat is van belang. De poort is tegelijk met de Annapoort in 1652 neergezet maar dit bouwsel is in 1869 gesloopt. De Annapoort stond iets verderop aan de andere kant van de Hooikade. De Annapoort schijnt dezelfde vorm zonder al te veel verfraaiing te hebben gehad en toonde evenals de Catharinapoort het wapen van Dordrecht en het jaartal.


Uitgever:
J.H.Schaefer

In de 17e eeuw ging het economisch voorspoedig in Dordrecht. De Oude Haven- oftewel tegenwoordig de Voorstraatshaven - en de Nieuwe Haven waren niet meer voldoende voor de expansiedrift van Dordt. Al eerder zagen we dat de Wolwevershaven gegraven werd in 1609. In 1647 werd dit gevolgd met graven van het Maartensgat. Deze haven is vernoemd naar de aannemer Maerten Gillisz vander Pijpen. Hier zien we het Maartensgat in gebruik voor tijdelijke houtopslag zoals we eerder ook zagen in de Voorstraatshaven.


Uitgever:
A.G.V.-D.

Opnieuw het Maartensgat maar dan van de andere kant gezien. Stoom- en vrachtschepen in de haven liggen aangemeerd. Aan de andere kant komen ook net als in de Nieuwe Haven de pleziervaartuigjes een plekje opeisen in de haven. Tegenwoordig hebben de havens van Dordt alleen nog een recreatieve functie. Zeker op een evenementendag als Dordt in Stoom kunnen we nog eens met een nostalgisch gevoel terugkijken op de economische functie van de haven.


Uitgever:
Spanjersberg

Veel water in Dordt betekent veel bruggen in Dordt. Hier hebben er weer een: de zogenaamde Zakkendragersbrug. Tegenwoordig is de naam Mazelaarsbrug. Een mazelaar is een ander woord voor zakkendrager. De naam is afgeleid van "het Gilde van der Mase". Deze gildeleden moesten het koren overladen dat over de Maas op kleine scheepjes werd aangevoerd. Later werkten deze Mazelaars op de wal als zakkendrager. In het nog bestaande zakkendragershuisje bij de Mazelaarsbrug kwamen de zakkendragers bij elkaar om de opdrachten te verdelen. De flinke bel aan het gebouwtje om aan te geven dat er weer een lading moest worden gelost hangt er nog steeds.


Uitgever:
A.G.Versteeg

Via de Mazelaarsbrug staan we opnieuw bij de Grote Kerk. Nu besluiten we toch maar eens de toren te beklimmen en Dordrecht vanuit de lucht te bekijken. We zien hier de Engelenburgerbrug en links daarvan het ronddeel Engelenburg. Deze toren vormde een onderdeel van de stadsmuur en werd gebouwd in 1429 diende om de pas gegraven Nieuwe Haven te beschermen. Nog steeds zijn de oorspronkelijke bouwstenen aan de onderkant van het gebouw te zien. Vanaf 1650 werd dit strategisch object een woning voor de havenmeester. De naam is afgeleid van de Engelenburcht in Rome omdat de vorm van het pand hier een gelijkenis mee vertoonde.


Uitgever:
J.van de Weg.

We kijken in de richting van Zwijndrecht en hebben een prachtig uitzicht over de Oude Maas. . Vermoedelijk is deze foto rond 1910 genomen. We zien de pont juist vertrekken richting Zwijndrecht. Al eerder vermeldden wij dat Zwijndrecht ooit in een vrijwel vaste verbinding lag met Dordrecht. Als we deze kaart bekijken kun je je niet voorstellen dat er een tijd is geweest dat deze rivier zich hier nog niet een weg baande richting zee. Destijds veranderde geleidelijk de loop van de rivieren rond Dordrecht en lijkt de Oude Maas zich nu definitief tussen beide Drechtsteden gevestigd te hebben.


uitgever:
V.&V.D.W.D.

Dat Dordrecht vanuit de lucht een prachtig plaatje is zal niemand ontkennen. Onlangs verscheen er een Zeppelin boven Dordrecht. Zo ook op 13 oktober 1929. Wat zullen de reizigers in dit luchtschip dan ook genoten hebben. Zij waren nog niet bekend met het ongeval dat later - op 6 mei 1937 - plaatsvond met zeppelin de Hindenburg. Dit ongeluk heeft later de ontwikkeling van dit soort vervoer in de kiem gesmoord. Hierdoor is deze foto met op de achtergrond onze Grote Kerk achteraf een zeldzame opname geworden.


foto

Een vlucht van een zeppelin boven Dordrecht hield de gemoederen flink bezig. Blijkbaar had de uitgever van deze ansichtkaart zijn fototoestel niet paraat bij het voorbijkomen van het luchtschip. Dit betekende niet dat hij de gebeurtenis zomaar voorbij liet gaan. Met een tekening en een rijmpje haalde hij toch zijn commercieel succes. Bij het openklappen van de voorzijde van de kaart verschenen er een tiental fotootjes van het oude Dordt. Het rijmpje luidt: "Een Zepp'lin boven Dordrecht wie had dat ooit gedacht En vol met stadsgezichten Het is een heele vracht"


vermoedelijk
uitgever: J.van de Weg

Uiteraard gaan we ook de Grote Kerk van binnen bekijken. We doen dit aan de hand van deze gedetailleerde tekening. Het betreft hier een gezicht in de Groote Kerk circa 1760. Van oorsprong is het een katholieke kerk en tijdens de Reformatie in de 16e eeuw werd het getransformeerd naar een protestantse kerk. Wat opvalt is dat de ruimte in die tijd toch nog een vrij katholieke uitstraling had. Kijk maar naar de rijke versieringen aan de muur en het levendige tafereel in het gebouw. Dordrecht mag zich gelukkig prijzen dat er niet al te veel schade is ontstaan na de beeldenstorm van 1566.


uitgever:
A.G.V.-D

We kijken hier naar de prachtige koorbanken uit 1539. Dit zijn juweeltjes van vakmanschap. Het is een wonder dat deze meubelstukken de tand des tijds hebben overleefd. Al die jaren zijn ze gespaard voor het oorlogsgeweld en keurig onderhouden. Zij behoren dan ook tot de fraaiste koorbanken van het land. Bovendien tonen ze ons de geschiedenis van het bijbelse Oude Testament. Onbegrijpelijk dat er nog steeds dordtenaren te vinden zijn die deze kerk nooit eens van binnen bezocht hebben. Naast de fraaie koorbanken is het koorhek, het orgel, de preekstoel, de grafmonumenten, de gebrandschilderde ramen, zeker het bezoeken waard.


home

alle trajecten

volgend traject