de Geschiedenis van Dordrecht in beeld
Oudste Stad van Holland
Traject 1
van Spoorbrug naar Station
| d | ordt~in~beeld | de Geschiedenis van Dordrecht in beeld |
Traject 1 |
|
|
|
| home |
alle trajecten |
tijdbalk |
Er zijn al veel boeken verschenen over de rijke historie van Dordrecht.
De geschiedenis van de oudste stad van Holland willen we nu eens op een andere - moderne- wijze tonen.
We gaan de stad aan de hand van onze ansichtkaartenverzameling bezoeken en laten hier zien wat er in de loop van de tijd is veranderd..
Wij reizen het eiland van Dordt binnen over de Zwijndrechtse Brug en verlaten uiteindelijk het eiland via de Moerdijkbrug.
Onderweg zullen we nog heel wat gebouwen, bruggen en verhalen tegenkomen die het vermelden zeker waard zijn.
Wij roepen Dordtenaren op om ons bij deze reis te vergezellen en informatie uit te wisselen.
Als u beschikt over beelden in de vorm van kaarten of foto's en heeft u vermeldenswaardige informatie voor ons: schroom niet en geef het ons door..
Laat het ons weten als u het niet eens bent met onze beschrijving. Zonodig zullen wij deze direct aanpassen. |
 |
ansichtkaart |
| Hier zien we de Rijksweg vanuit de lucht in de richting van Dordrecht. Daarnaast links ligt de Spoorbrug. Dordrecht ligt sinds de stormramp in 1421 - St.Elisabethsvloed genoemd -op een eiland. Al het verkeer van en naar Dordrecht ging over water. Eerst per 1 november 1872 werd de spoorverbinding Dordrecht - Fijenoord in gebruik genomen. Pas veel later -in 1939- kreeg Dordt de Verkeersbrug in de volksmond de Zwijndrechtse Brug. Het is dus nog niet zo lang geleden dat het verkeer dat nu via de A16 van Rotterdam naar het zuiden loopt via het water met veerponten op het eiland werd aan- en afgevoerd. |
 |
ansichtkaart uitgegeven door fa.Rembrandt |
| Op deze ansichtkaart gestempeld in 1939 zien we geen autoverkeer. Vermoedelijk is de foto genomen voordat de brug officieel geopend werd. Voor de aanleg van de brug kwam al het autoverkeer vanuit Rotterdam met de boot via het Zwijndrechts Veer op ons eiland. Omdat het autoverkeer steeds drukker werd is daarom besloten om bijna 70 jaar na het treinverkeer ook het autoverkeer over een brug te leiden. Het scheepvaartverkeer was voor Dordrecht van groot belang en dit werd bij de aanleg van de bruggen uiteraard niet uit het oog verloren. In het begin bleef de spoorbrug zelfs altijd open staan totdat er een trein aankwam. Scheepvaartverkeer ging dus voor treinverkeer. Ook het autoverkeer had er geen probleem mee dat de brug even open stond. Men wachtte rustig totdat het scheepvaartverkeer was gepasseerd en men vervolgde zijn reis. |
 |
ansichtkaart |
De spoorbrug werd 1 november 1872 in gebruik genomen. Hier zien we een afbeelding van de Spoorbrug voordat de verkeersbrug er lag. Op de voorgrond de oliemolen de Zeelt. Deze molen stond op de plaats waar nu de tunnel ligt naar Zwijndrecht. Dit was een wind-oliemolen die de olie uit zaden perste.Hier werd sla-olie van gemaakt. In de loop der jaren zijn tientallen molens verdwenen uit het stadsbeeld met uitzondering van de korenmolen Kijck over den Dijck aan de Noordendijk. In het gebied Wilgenbosch en 's-Gravendeelschedijk stonden al 10 molens.Door te hoge lasten ging deze bedrijvigheid teniet. De aanleg van de spoorlijn heeft dit proces flink versneld. Deze kaart is afkomstig uit de serie Zo was Dordrecht van Koos Versteeg.  oude fotokaart... |
Bij deze foto van de Dokbrug zien we nog op de voorgrond de resten van een molen. De Dokbrug liep over de Dok-of Spoorweghaven. Deze haven werd in 1871 gelijktijdig met de aanleg van de spoorweg gegraven. De dordtse geschiedschrijver van Dalen schrijft hierover in 1931: "De dokbrug is thans een onsierlijke brug, die het geheele stadsbeeld daar in het oogloopend ontsiert." Wij zouden wel eens willen weten wat zijn mening zou zijn over de huidige betonnen hefbrug.  ansichtkaart |
Hier heeft de fotograaf een plaatje geschoten vanaf de dokbrug. We zien het spoor maar ook de EMF Fabriek. Na sloop van deze panden heeft het terrein lang braak gelegen. Pas in 1994 werd hier het tegenwoordige winkelcentrum Maasplaza geopend . Op de achtergrond zien we het historisch monument van onze stad: de Grote Kerk. Wat opvalt is dat het gebouw -zoals je toch zou verwachten- niet in het centrum van de stad ligt. Dit valt te verklaren uit het feit dat het water van de huidige Oude Maas rond 1200 tijdens een storm met geweld het land is binnengedrongen. Dit moet destijds een ramp geweest zijn. Voor die tijd was het nog mogelijk om via land Zwijndrecht te bereiken. Op de bodem van de Oude Maas zijn wellicht nog resten te vinden van middeleeuwse bebouwing.  ansichtkaart |
In 1890 begon in Engeland de crisis met de val van het bankiershuis Baring Brothers. Ook het faillissement later van de Leipziger Bank in 1901 zorgde ervoor dat nieuwe investeringen nauwelijks van de grond kwamen. Desondanks vestigden bedrijven zoals Victoria zich dankzij nabijheid van het spoor zich in 1903 met 100 man personeel in Dordrecht. In 1911 werd een vestiging N.V.Willem Smit &Co opgericht en enkele jaren later omgezet in de Electromotorenfabriek" Dordt"beter bekend als de EMF. Hier vonden veel Dordtenaren werk in de crisisjaren van 1929. Op de foto zien we de EMF in beeld met op de achtergrond de chocoladefabriek "Victoria" op de hoek Wilgenbos-Parallelweg. Zo konden veel mensen in de crisisjaren dankzij de aanleg van spoorwegen en de daaruit voortvloeiende werkgelegenheid gelukkig nog een boterham verdienen. Op de voorgrond de wagons op het spoor.  uitgegeven door fototechn.dienst Rotterdam |
We zijn aangekomen bij het Station Dordrecht. Het tafereel op de ansichtkaart uitgegeven door van Beijnen kennen we van het landelijk bekende evenement "Dordt in Stoom". Eeuwenlang kwamen goederen aan in onze havens via het water. Het spoor bracht hier verandering in. In 1872 werd nog tegelijk met het spoor een nieuwe haven aangelegd. Men was zich nog nauwelijks bewust dat het spoor feitelijk een concurrent was van het vervoer over water. Later bleek het dan ook noodzakelijk de eerder aangelegde "Spoorhaven" weer te dempen. De foto is vanaf de voetgangersbrug aan de Dubbeldamseweg genomen. Wat opvalt is dat er in 1908 al een uitgebreid pakket aan rails lag waarbij rekening werd gehouden met de toekomst. Momenteel plukken wij hier nu nog steeds de vruchten van.  ansichtkaart |
Hier komt de stoomtrein aan bij het in 1872 gebouwde station Dordrecht . Het gebouw is opgetrokken in zogenaamde waterstaatstijl. Het perron kende destijds naast een 1e, 2e en 3e klasse nog een afdeling bestemd voor mannen en een apart deel voor vrouwen. Van vrouwenemancipatie had nog niemand gehoord. Uiteraard werd het station ver buiten het stadscentrum van Dordrecht gebouwd. Het kwam daarbij zelfs op het grondgebied van Dubbeldam te staan. Om toch geen misverstand over het eigendom van het gebouw te laten bestaan werd daarom het station uitdrukkelijk genoemd: Station Dordrecht. Dit staat nog steeds te lezen op de gevel aan de voorzijde van het gebouw.  Station Dordrecht ansichtkaart |
 ansichtkaart |
 ansichtkaart |
| home |
alle trajecten |
volgend traject |